Witwatersrand. Wilbur Smith
Читать онлайн книгу.
sal jy my diens?”
“Ek weet nie hoe nie,” sê Sean hees.
“Ek wed jou perde weet ook nie die eerste keer nie, en mense seker ook nie,” sê Anna. “Ons kan uitvind.”
Dit raak al sterk skemer toe hulle huis toe ry. Anna sit agter hom op die perd met haar arms om sy middel geklem en die kant van haar gesig styf tussen sy skouerblaaie gedruk. Hy laai haar agter die plantasie af.
“Sien jou Maandag in die skool,” sê sy terwyl sy tussen die wattelbome wegdraf.
Sean ry stadig huis toe. Hy voel leeg van binne. Dis ’n vreemde terneergedrukte gevoel wat hom verbyster.
“En toe, waar’s die vis?” vra Ada.
“Hulle wou nie byt nie.”
“Het jy nie eens enetjie gekry nie?”
Sean skud sy kop en stap deur die kombuis.
“Sean.”
“Ja, Ma?”
“Wat is verkeerd, my kind?”
“Niks nie,” antwoord hy vinnig. “Daar’s niks verkeerd nie, Ma.” Dan glip hy in die gang af na sy kamer en die siek Garrick in die bed.
Garrick sit regop in die bed en lees. Sy neus is rooi en seer van die gedurige geblaas. Hy laat sy boek sak toe Sean inkom en glimlag. Sean stap na sy eie bed en gaan sit daarop.
“Waar was jy?” Garrick se stem is dik van die verkoue.
“By die kuile bokant die val.”
“Het jy visgevang?”
Sean antwoord nie. Hy leun vooroor met sy elmboë op sy knieë. “Ek het Anna raakgeloop. Sy het saamgegaan.”
By die hoor van Anna se naam groei Garrick se belangstelling en hy hou Sean se gesig stip dop. Sean het nog altyd daardie halfvraende uitdrukking in sy oë.
“Garry,” sê hy en steek vas. Maar hy moet daaroor praat, hy moet vertel, en wanneer hy uiteindelik die woorde uitkry, trek Garrick sy asem vinnig in van pure verbasing. Hy word bleek tot agter sy ore en net sy neus sit soos ’n groot rooi kol op sy gesig.
“Ag, ek bedoel …” Sean praat stadig asof hy die besigheid vir homself duidelik probeer kry. “Ek bedoel …” Hy maak ’n hulpelose gebaar met sy hande. Die woorde bly soek. Dan leun hy terug op sy bed.
En uiteindelik het die rivier oor die laaste waterval gestort en hulle meegesleur in die see van manlikheid in.
Mnr. Clark kon Sean nie breek nie. In plaas daarvan het hy ’n bittere stryd ontketen waarin hy stadig maar seker veld verloor het, en nou is hy bang vir Sean. Hy laat Sean nie meer opstaan nie, want Sean is net so lank soos hy. Die stryd is reeds twee jaar aan die gang: Hulle het mekaar se swakhede agtergekom en hulle weet hoe om dit uit te buit.
Mnr. Clark kan dit nie verdra dat iemand snuif nie; moontlik het hy dit onbewustelik beskou as ’n soort bespotting van sy eie mismaakte neus. Sean beskik juis oor ’n wye repertoire van snuiwe wat wissel van ’n skaars hoorbare snuifie soos dié van ’n wynproewer tot ’n harder geskraap agter in sy keel.
“Jammer, Meneer, ek kan nie help nie. Ek is effens verkoue.”
Mnr. Clark kom gou agter dat hy Sean kan terugbetaal deur vir Garrick by te kom. Deur Garrick maar net so effens seer te maak, kan hy Sean baie leed berokken.
Mnr. Clark het ’n slegte week agter die rug. Sy lewer, wat deur aanhoudende malaria-aanvalle verswak is, het hom moeilikheid gegee en dis nou al drie dae dat hy aan ’n dowwe galhoofpyn ly. Daar was onaangenaamheid met die dorpsraad oor die voorwaardes waarop sy kontrak hernu moes word. Sean snuif al van die vorige dag af te lekker en mnr. Clark is hiervan net mooi tot oorlopens toe vol. Hy kom die klaskamer binne en neem sy plek in agter die kateder. Hy kyk sy leerlinge stadig deur totdat sy oë op Sean rus.
Laat hom vandag net weer begin, dink mnr. Clark. Laat hom net weer begin en ek sal hom vermoor!
In die loop van die twee jaar het hy die kinders se plekke verander. Garrick en Sean is geskei en Garrick sit nou voor in die kamer, waar mnr. Clark hom maklik kan bykom. Sean is byna heel agter.
“Haal uit jul Engelse leesboeke,” beveel mnr. Clark. Standerd-eens, blaai na bladsy vyf. Standerd-twees, blaai na …”
Garrick snuif waterig. Die hooikoors pla al weer.
Mnr. Clark klap sy boek met ’n knal toe.
“Verdomp,” sê hy liggies. En dan baie harder: “Verdomp!” Hy begin liggies bewe van woede en die randjies van sy neusgate staan wit oopgesper.
Hy spring van sy verhogie af en kom na Garrick se lessenaar. “Jou klein pes! Jou verdomde klein pes, verdomde mankpoot!” skree hy terwyl hy Garrick met die plathand deur die gesig slaan. Garrick koes en keer met albei hande om sy kop gevou.
“Jou klein vuilgoed,” skel mnr. Clark op hom. “Nou begin jy ook die speletjie.” Hy gryp ’n bos van Garrick se hare en pluk sy kop hard op die bank af sodat sy voorkop op die skryfblad voor hom klap. “Ek sal jou leer. Die Here hoor my, ek sal jou leer!”
“Ek sal jou wys!” Doef!
“Ek sal jou leer!” Doef!
Teen hierdie tyd is Sean by hulle. Hy gryp mnr. Clark se arm en ruk hom terug. “Los hom! Hy het niks gedoen nie!”
Mnr. Clark sien Sean se gesig voor hom, die gesig wat hom nou al twee jaar terg. En buite homself van woede, bal hy sy vuis en haak af na die gesig.
Sean steier van die geweld van die hou. Sy oë traan. ’n Oomblik lank lê hy uitgestrek oor die lessenaar waarop hy te lande gekom het. Hy gluur Clark aan en grom soos ’n dier.
Die geluid bring Clark tot besinning. Hy staan agteruit, maar hy vorder net twee tree voor Sean op hom is. Sean slaan hom met albei vuiste, hik-hik met elke hou, totdat Clark voor teen die swartbord vassteier. Hy probeer wegbreek, maar Sean vang hom aan die kraag van sy hemp en pluk hom terug. Die kraag skeur halfpad af in Sean se hand en die seun slaan hom weer. Clark gly af teen die muur totdat hy op die vloer teen die muur bly sit en Sean hygend oor hom staan.
“Loop hier uit,” sê Clark. Sy tande is rooi van die bloed en ’n paar druppels loop oor sy lippe. Sy kraag staan windmakerig regop langs sy oor.
Daar is geen geluid in die vertrek behalwe Sean se harde geblaas nie.
“Loop hier uit,” sê Clark weer.
Die woede sak stadig uit Sean se lyf weg. Hy staan ’n oomblik bewend van die reaksie en dan stap hy deur toe.
“Jy ook!” Clark wys na Garrick. “Loop hier uit en moenie weer terugkom nie!”
“Kom, Garry,” sê Sean.
Garrick staan op uit sy lessenaar, hink na Sean toe en saam loop hulle uit op die speelterrein.
“Wat gaan ons nou doen?” Daar is ’n groot rooi bult op Garrick se voorkop.
“Ek skat ons moet seker maar huis toe gaan.”
“Wat van ons goed?”
“Ons kan dit tog nie alles dra nie. Ons sal dit seker maar later moet laat haal. Kom ons loop.”
Hulle stap uit die dorp uit en met die pad langs plaas toe. Hulle is al byna by die brug oor die Bobbejaanspruit voor hulle weer met mekaar praat.
“Wat dink jy sal Pa doen?” vra Garrick. Dis die groot vraag wat albei besig hou sedert hulle uit die skool gekom het.
“Wat Pa ook gaan doen, dit was dit werd,” grinnik Sean. “Het jy gesien hoe neuk ek hom, hè? Doef! Vol in die bek.”
“Jy moes dit nie gedoen het nie, Sean. Pa gaan ons vermoor. Vir my ook en ek het niks gedoen nie.”
“Jy het gesnuif,” herinner Sean hom.
Hulle