Сайланма әсәрләр / Избранные произведения (на татарском языке). Ахсан Баян
Читать онлайн книгу.
тә шәп. Әйдә, өйгә керик.
Була бит соң чиккә хәтле чиста, саф төс-кыяфәтләрен саклап калган сөйкемле картлар. Тугаш бабай шундый карт икән. Сакалы көрәк хәтле дә, кәҗә сакал да түгел. Мыегы да мактанчык ир күркеннән ерак, анысы да кешенең эчке бер тыйнаклыгын әйтеп тора. Барыннан да бигрәк, бабай чал булса да, күңел көрлеге, тел җорлыгы белән җәлеп итә торгандыр кешеләрне. Картлык иркәлеге, үзенә аерым хөрмәт таләп итә торган көйсезлеге дә юк шикелле. Бигүк еш очрамый торган елгыр карт, бәхетле карт. Бер күрүдә менә шушындый хисләр кузгатты ул. Башындагы күк эшләпәсе, камзул астыннан күренеп торган зәңгәрсу күлмәк итәге һәм җиңнәре, кара галош һәм ак оекбашлары белән, ниһаять, кулындагы таягы белән, рөхсәт сорамый-нитми генә, хәзер җил капкадан кергән кебек керде дә куйды бабай оныгының күңел түренә.
Тәбрик белән алар бер күрүдә яратыштылар.
Әле генә кузгалган булуларына карамастан, бергәләп тагын чәй эчтеләр. Чәй янында бабайның беренче соравы шул булды:
– Бөтенләйгә кайттыңмы, улым?
– Шулай дип уйлаган идем дә… Ничек булып чыгар инде.
– Авылыбыз ошамас дип куркасыңмы?
– Берничек тә әйтә алмыйм әле, бабай.
– Шулай димсең? Алай…
Карт тотлыкканын сиздермәс өчен генә чынаяк тәлинкәсенә чәй өстәде дә, ике куллап күтәреп, шуны чөмерергә керешкән булды – бик тә сусаган, янәсе. Соңыннан гына шактый ерактан әйләнеп төште:
– Басулардан урап кайттым әле. Аллаһы теләсә, уңышлар менә дигән. Шушы хозурлыкны ташлап, типсә тимер өзәрлек кайсыбер җилкуар, авыр дигән булып, җиңел тормыш эзләп, калага элдерә. Адәм рисвайлары. Синең, улым, комбайн-трактор йөртерлек өнәрең бармы соң дигәндәй?..
– Армиядә шофёр идем. Юдинода эретеп ябыштыручы булып эшләдем – сварщик булып.
– Бигрәк шәп. Авылда самый дәрәҗәдә машина телен белгән кеше. Тимер белән дә дус булгач, егет асылы инде, Аллага шөкер икән.
– Тик мин нефть институтына җыенам әле.
– Тора-бара нифете дә табылыр, Алла теләсә. Җиребезнең төбенә хәтле төшеп, әллә нинди серләр айкап чыгарырсың әле. Ай безнең җир, белә китсәң, әллә ниләр бардыр анда.
– Шуны беләсем килеп кайттым да.
– Ә нифеткә чаклы аннан да гаҗәбрәк әйберләрне күреп шаккатарсың да яратырсың бу якны. Бүгенге тормыш үзе ни тора?! Андагы Сабан туйлары, чабыр[1] бәйрәмнәре…
Сабантуй дигәннәрен хәзер бөтен дөнья белә. Ә менә Чабырны Тәбрик беренче кат ишетә. Ул гына түгел, Гөләндәм булып Гөләндәм белмәгәч инде, нинди атаклы бәйрәмдер.
– «Чабыр» дисеңме? Анысы ни соң, бабай?
Мондый сорауны көтмәгән карт каушагандай итте:
– Чабыр тауларын күргәнегез юкмыни?
– Тауларын бар, ә Чабыры кайда соң? – дип төпченде кыз.
– Булыр, Алла теләсә, Чабыры да булыр. Үзем яңадан оештырам, менә күрерсез. Хәзер бигрәк тә шәп – нәкъ вакыты, атна-ун көннән…
– Сабантуймы? – дип бүлдерде Тәбрик.
– Сабан туе әле генә узды шул, соңга калгансың бит әзрәк кенә.
Шуннан