Doğumunun 100. Yılında Cengiz Dağcı'ya Armağan. Анонимный автор
Читать онлайн книгу.
s. 225-237.
KIRIMLI, H. (1996) Kırım Tatarlarında Millî Kimlik ve Millî Hareketler (1905-1916), Ankara.
KLYAŞTORNIY, S. G. (2018) Kadim Asya’nın Bozkır İmparatorlukları. Çev. A. Havuşi, İstanbul.
KOCAKAPLAN, İ. (2012) Kırım’ın Ebedî Sesi Cengiz Dağcı. İstanbul.
MERT, O. – YAKAR, M. (2012) “Valeh Hacılar’ın “Qıpçaq Çölü” Adlı Şiirinin Kültürel Ögeler Açısından Değerlendirilmesi”, Professor Valeh Hacıların Xe-tiresine Hesr Olunmuş Qafqaz Xalqlarının Folkloru ve Lingvokulturologiyası Mövzusunda Beynelxalq Elmi Simpoziumun Materialları, 18-21 Nisan 2012 Tiflis, s. 336-343.
ORHANOĞLU, H. (2017) “Yurdunu Arayan Adam’da Anlatmanın Gerçeklik Kaygısı” Vatanı Dilinde Cengiz Dağcı, Haz. İ. Şahin- S. Çonoğlu, İstanbul, s. 41-57
ÖZCAN, K. (2005) “II. Dünya Savaşı Sırasında Kırım Türklerinin Almanlarla İlişkileri Meselesi Üzerine”, Karadeniz Araştırmaları, C 1, S 3, Çorum, s.65-78.
ÖZCAN, K. (2005) “Kırım Hanlığının Kuruluş Süreci: Yarımadada Tatar Hâkimiyetinin Tesisi”, Karadeniz Araştırmaları, C 2, S 5, Çorum, s. 26-36.
SAYDAM, A. (1997) Kırım ve Kafkas Göçleri (1856-1876), Ankara.
ŞAHİN, H. (2018) Yahya Kemal Beyatlı’nın Eserlerindeki Değerler ve Bu Değerlere Yönelik Türkçe Öğretmeni Adaylarının Görüşlerinin İncelenmesi, Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Erzurum.
ŞAHİN, İ. (1996) Cengiz Dağcı’nın Hayatı ve Eserleri, Ankara.
ŞAHİN, İ. (1996) “Cengiz Dağcı’nın Eserlerinde Neden / Nedensizlik Dili”, Bellek İnsan – Eser, Haz. E. Kefeli- N. Sarıahmetoğlu, İstanbul, s. 137-157.
ŞİROKORAD, A. B. (2009) Rusların Gözünden 240 Yıl Kıran Kırana Osmanlı Rus Savaşları Kırım – Balkanlar – 93 Harbi ve Sarıkamış, İstanbul.
VALEHOĞLU, F. (2008) “Gırım Savaşı ve Garapapaglar”, Garapapaglar, S 1/9, Tiflis, s. 57-58.
Onlar da İnsandı’da Toplumsal Güven Yitimi
Fırat Ender Koçyiğit12
GİRİŞ – TOPLUMSAL GÜVEN
“Güven”, Türk Dil Kurumunca “Korku, çekinme ve kuşku duymadan inanma ve bağlanma duygusu, itimat” olarak tanımlanmıştır. Güven duygusu, diğer insanlara ne kadar inanıp ne kadar şüphe duyacağı, bir insanın karakterini oluşturan ögelerden biridir. Bunun yanında güven, bireylerin birbirlerine bağlanıp bir toplum oluşturmasının da anahtarıdır. Alman sosyolojisinin kurucularından Georg Simmel, güven kavramını “toplumu bir araya getiren en önemli kuvvetlerden biri” olarak tanımlar (Möllering, 2001: 318). İnsanların birbirine ne kadar güvendikleri, bir toplumun gelişmişliğini etkileyen en önemli etkenlerden biridir. Toplumsal güvenin toplumun refahına etkisi güvenlik, ekonomi ve siyaset olmak üzere üç yönde incelenebilir.
Türkçede toplum yasalarının aksamadan yürümesi, kişilerin korkusuzca yaşaması anlamına gelen “güvenlik” kavramı “güven” sözcüğünden türetilmiştir. Yapılan çeşitli saha araştırmaları sonucunda, toplumsal güvenliği zedeleyen adlî suçlar ve yolsuzluklarla toplumsal güven seviyesi arasında bir korelasyonun olduğu saptanmıştır. ABD’nin sosyal açıdan farklılık gösteren kırk farklı bölgesinde yapılan araştırmaya göre başta cinayet olmak üzere şiddete dayalı suçlar, toplumsal güvenin düşük olduğu bölgelerde daha fazla işlenmektedir. Üstelik düşük toplumsal güven yalnızca suç oranının yüksekliğinin bir sonucu değil, aynı zamanda sebebi olmaktadır. (Messner, Rosenfeld, & Baumer, 2004)including violent crime. However, systematic empirical evaluations of the links between the multiple dimensions of social capital and violence are limited by the lack of adequate measures. Using data from the Social Capital Benchmark Survey, the authors model the relationships between several dimensions of social capital and homicide rates for 40 U.S. geographic areas. Their findings show that many forms of social capital highlighted in the literature as having beneficial consequences for communities are not related to homicide rates. Two dimensions of social capital, social trust and social activism, do exhibit significant associations with homicide rates, net of other influences. However, in the latter case, the relationship is positive, and in both cases, simultaneous equation models suggest that these dimensions of social capital are consequences as well as causes of homicide. The results underscore the importance of examining the different dimensions of social capital and assessing their reciprocal relationships with homicide and other social outcomes.”,”DOI”:”10.117 7/000312240406900607”,”ISSN”:”0003-1224”,”journalAbbreviation”:”Am Sociol Rev”,”language”:”en”,”author”:[{“family”:”Messner”,”given”:”Steven F.”},{“family”:”Rosenfeld”,”given”:”Richard”},{“family”:”Baumer”,”given”:”Eric P.”}],”issued”:{“date-parts”:[[“2004”,12,1]]}}}],”schema”:”https:// github.com/citation-style-language/schema/raw/master/csl-citation.json”} Ulusal bazlı çalışmalarda ise vatandaşların birbirlerine güvendiği ülkelerde suç oranı ve yolsuzluğun daha düşük olduğu ortaya konmuştur.(NW, Washington, & Inquiries, 2008)
(http://www.pewglobal.org/2008/04/15/where-trust-is-high-crime-and-corruption-are-low/ Erişim: 10 Haziran 2018)
Toplumu oluşturan bireylerin genel olarak toplumun diğer bireylerine güvenmesi, toplumsal güven, o toplum içindeki güvenlik ortamı kadar toplumun ekonomik gelişmişliğini de etkiler. Bireylerin birbirine güvendikleri toplumlar işbirliğine daha yatkın olup daha yüksek ekonomik gelişmişliğe ve daha az yolsuzluğa sahip olurlar.(Özcan & Bjørnskov, 2011) Yüksek toplumsal güven, özellikle günümüz dünyasında büyük önem arz eden büyük çaplı şirketlerin başarısı ve kalıcılığı için önemlidir. Yalnızca akrabalık esasına dayanan eski tip küçük işletmelerin yerini farklı branşlarda binlerce kişiyi istihdam eden devasa kuruluşların alması, toplumsal güvenin yüksek olduğu ülkelerin ekonomik açıdan diğer ülkelere üstünlük sağlamasına neden olmuştur. Toplumsal güvenin görece düşük olduğu Fransa ve Güney Kore gibi ülkelerde büyük çaplı işletmelerin ortaya çıkışı ancak devletin teşviki ve desteğiyle mümkün olabilmiştir.(Govier, 1997: 132)
Toplumsal güvenin yüksekliği, bireylerin kendi aralarındaki ilişkiyi düzenlemesi için dış bir güce olan ihtiyaçlarını da azaltır. Thomas Hobbes gibi realist politikbilimcilere göre devletin varlığının en temel sebebi insanların doğal durumlarında birbirlerinin aleyhine çalışmaya meyilli olmasıdır (Hobbes (Yazar) & Tuck (Editör), 1996: 86 – 90). Hobbes’un “İnsan insanın kurdudur” diyerek özetlediği bu teoriye göre bireyler, doğal anarşi ortamından kurtulmak için güvenlik karşılığında özgürlüklerinin bir kısmını bir otoriteye devrederler, böylece devlet kavramı ortaya çıkar. Yirminci yüzyılda ortaya çıkan totaliter rejimlerde toplumsal güvenliği tehdit eden unsurlar devlet tarafından bilinçli olarak çarpıtılmış, abartılmış; vatandaşların birbirleri arasındaki güven duygusu yok edilerek bir paranoya ortamı oluşturulmuş ve böylelikle oluşan boşluk devlet otoritesi tarafından doldurulmuştur.
Kırım Türklerinin edebiyat sahasında yetiştirdiği en büyük isimlerden biri olan Cengiz Dağcı’nın 1958 yılında yayımlanan romanı Onlar da İnsandı, Kırım’da bir Türk köyü olan Kızıltaş ahalisinin yaşantısının sosyalist rejim altında yaşadığı değişimi konu edinir. Romanda olayların geçtiği yıllar
Arş. Gör. , Bursa Uludağ Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü.