Wszystko to piękne słowa i piękne nadzieje,

      Lecz na te obietnice ja się tylko śmieję;

      W tym rządzie skryta jakaś intryga pracuje;

      Ja się na nic nie zgodzę, zaraz protestuję,

      z pasją

      A gdy zdanie waćpana sprzeczne z mojem wszędzie,

      Syn jego mojej córki pewnie mieć nie będzie.

      Cóż sprzeczka nasza ma się tykać mego syna?

      Żeśmy innego zdania, to nie jego wina,

      Porywczo losem córki nie zechcesz rozrządzić,

      Raczysz wprzód zięcia poznać i zdatność osądzić;

      Najbardziej młodych osób zważyć gust, skłonności.

      Znam je już, dobrodzieju.

      Bilet od jejmości.

      Rozumie kto z waćpaństwa, co ten bilet znaczy?

      Kuzynka z francuskiego myśli swe tłumaczy.

      Głowa źle mi robiła! co za wyraz nowy?

      Znaczy la tête m’a fait mal francuskiemi słowy21.

      Dziwić się nie należy, jeśli Starościna,

      Nie rozumie po polsku; nie jej to jest wina,

      Ale tych raczej, co jej dali wychowanie,

      Co wytworności dzikiej powziąwszy mniemanie,

      Gardząc własnym językiem i rodem, i krajem,

      Chowają dzieci polskie francuskim zwyczajem,

      I taką na nie baczność od kolebki łożą,

      Że mamki i piastunki z zagranicy zwożą.

      Któż ich do dalszej nauk doprowadza mety?

      Madam, co we Francji robiła kornety,

      Albo włóczęga Francuz; i cóż stąd wynika?

      Młodzieniec zapomniawszy własnego języka,

      Obcym nawet źle mówi i gdy wiek ubieży,

      Uczyć się musi, co do Polaka należy,

      Bo dotąd wskazywane mając obce wzory,

      Wie dobrze kto jest Vestris22, nie wie kto Batory.

      Powszechniejsza jest we płci niewieściej ta wada,

      Wychowanie ich z zalet pozornych się składa.

      Więcej powabów niźli obyczajów liczą;

      Schowane, żeby były pożycia słodyczą,

      Nagrodą cnych postępków i skromności wzorem.

      Nie – przekładają obcych śmieszności iść torem;

      Wlały w nie wiele nauk ich nauczycielki,

      Prócz powinności żony i obywatelki.

      Tak w wszystkiem trzymając się obcego zwyczaju,

      Widzimy cudzoziemki w własnym naszym kraju.

      Wyznajże, przyjacielu, żeś nazbyt surowy,

      Znajdują się i w naszym kraju białogłowy,

      Co umieją szanować święte stadła23 związki

      I pełnią dobrych matek i żon obowiązki.

      Wiem, że są takie, samaś waćpani dowodem,

      Wiem, że są znakomite i cnotą, i rodem,

      Co żyją skromnie, kraj swój nad wszystko kochają,

      Obywatelskie cnoty w synów swych wpajają.

      Widzieliśmy, jak idąc Rzymianek przykłady,

      Dzieliły z nami chętnie publiczne nakłady,

      I z skroń pozdejmowawszy przepyszne ozdoby,

      Oddały je ojczyźnie: takiemi sposoby

      Niewiasta w wolnym kraju chwały dostępuje,

      Takich ja obyczaje i cnoty szanuję;

      Lecz ganić nie przestanę nierozsądne matki,

      Co łożąc na swe córki majątku ostatki,

      Dają im wychowanie wykwintne i modne,

      Lecz z życiem, co wieść mają, bynajmniej niezgodne.

      Cóż dalej? miasto czuwać nad rządem domowym,

      Głowę nabitą mając dymem romansowym,

      Dzikie jakieś pojęcie nabywszy o szczęściu,

      Nie znajdują go w ciszy i słodkiem zamęściu,

      Idą zatem rozwody, skargi, narzekanie:

      A wszystkiego przyczyną zdrożne wychowanie.

      Ważnych uwag waćpana cierpliwie słuchałem,

      Lecz