LEON VAN NIEROP

      WOLWEDANS IN

      DIE SKEMER

      TAFELBERG

      Opdrag

      Vir Jozua Malherbe en Danie Bester wat die wolf op film laat lewe kry het

      PROLOOG

      Die wolf lig sy ore – die snoet spits in die rigting van ’n geluid.

      Onder hom lê die Hazyview-vallei gesluier in die mis. Dit is sý plek hierdie. Sy speelplek. Sy jagplek.

      En soms sy moorplek.

      Die wolf draai sy kop. Hy kyk af op die hotel wat tussen die misflarde uitsteek. Van hier af is die rivierklippaadjie net-net sigbaar. Agter staan die huis wat deel van die hotel uitmaak.

      Destyds het hier nog ’n verdwaalde njala rondgeswerf wat uit die wildtuin ontsnap het. Nou is daar weinig prooi meer. ’n Bokkie miskien. Of ’n boerbok wat afgedwaal het en apies. Maar hulle is te vinnig. Die wolf se prooi is dus beperk. Daar is darem ook soms rooikatte. Of dassies en muishonde.

      Maar hy het nog nooit ’n mens gevang nie. Nog nie.

      Dis skemer. Dit is wanneer die wolf ander van sy soort die meeste mis.

      1967. Die Hazyview-vallei.

      Die klein meisietjie het die wolf die eerste gewaar. Sy was sewe jaar oud. Sy het op die plaas met die pad langs geloop na haar pa wat in die mangoboorde opdragte uitgedeel het. Sy het haar mandjie by haar gehad, met haar pa se kos in. Haar ma het haar gereeld met kos na die mangoboorde gestuur.

      Toe gewaar sy die rooi blom tussen die bome. Dit was die mooiste blom wat sy nog gesien het. Maar om dit te kon pluk doer tussen die digte bome, sou sy van die grondpad moes afdwaal. Haar hartjie het woes geklop, maar die blom was onweerstaanbaar met sy rooi blare oopgesper soos ’n bek wat na iets wil hap.

      Van ver af, iewers, die geluid van ’n byl wat bome kap. Ver. Baie ver. Maar sy kon dit tog hoor.

      Die dogtertjie het versigtig tussen die digte bome deurgeloop na die blom toe. Brandnetels het haar geskraap, maar sy het net die seerplekke gekrap en verder geloop.

      Toe sy egter haar hand uitsteek, het ’n reuk soos iets wat dood is in haar neusgate opgestoot. Sy kon nie meer die blom pluk nie.

      Toe raak sy bewus van iets in die bos naby haar.

      Hadidas het bokant haar verby gevlieg en sy het opgekyk.

      Vir haar was die skel roepe mooi; vir ander mense was dit bloot ’n lawaai. Sy het onthou wat haar ma altyd gesê het. As die hadida oor ’n plek vlieg en skel, gee hy ’n doodsdreigement, want daardie nag sal iemand sterf.

      Sy het haar ma nooit daaroor uitgevra nie – sy het net altyd van die waarskuwing gehoor, maar dit nooit ervaar nie.

      Agter haar ’n ritseling. Met die omkyk sien sy die wolf.

      En agter die meisietjie was ’n bokkie met skerp horings en wakker ogies.

      Die hadidas het bly skel. Hul vlerke het saam met die bylhoue die stilte aanhou versteur.

      Sy het gevries. Sy was tussen die wolf en die bokkie. Die dogtertjie het staan en wag vir die naels wat na haar lyfie sou krap, soos in die prenteboek waaruit haar ma altyd vir haar sprokies gelees het.

      Toe storm die wolf.

      Sy het haar mandjie laat val. Dit was verskriklik, die pikswart wolf wat op haar afpyl met sy geel oë en tong wat uithang. Sy kon die honger in daardie oë sien. En bokant haar was daar steeds die hadida se gekrys.

      Die wolf het sy kop laag gehou en sy pote het grts, grts, grts deur die gras gemaak.

      Maar toe, op die laaste oomblik, swenk hy verby haar.

      Sy het verskrik omgekyk na waarheen hy gestorm het. Die bokkie was die slagoffer. Die soenoffer, die diertjie wat in haar plek gesterf het – want die wolf, kon sy sien, was honger.

      En toe die sterk kake wat om die keel sluit. Die ogies wat oopsper. Die pote wat in die grond ploeg. Die voorpote wat knak soos die vuurhoutjies wat haar pa buig elke keer as hy sy pyp opsteek. En die laaste vreeslike geblêr. Die derms wat uit die bokkie se karkas geruk word. Die hart wat nog pols en die keeltjie wat agteroorbuig en oopkelk soos die rooi blom netnoumaar nog onder haar vingers.

      Sy sien die bloed – so baie bloed. En die uitmekaarskeur van vleis met tande wat gemaak is vir dié soort werk. Die geel oë wat haar kort-kort wantrouig beskou.

      Dit het gelyk of die wolf sê: Bly weg. Dis myne. Ek is die wolf, dis mý vallei. Hierdie slag was jy gelukkig en is jy gespaar. Ek het die bok in jou plek geneem.

      Die verstikkende reuk van die rooi blom, van die mos teen die stamme naby haar, van vrot blare. En van bloed.

      Die wolf het sy prooi gevang tussen vier dennebome wat ewe ver van mekaar geplant is, soos die hoekstene van ’n huis. Daar gevang en daar verorber.

      Sy het weer van die houtkapgeluide bewus geword. ’n Slag. Dan stilte. Weer ’n slag. En stilte. Ver. Baie ver.

      Toe tel sy haar mandjie op met handjies wat bewe. Stap wankelrig aan met voete wat kort-kort onder haar wil swik. Sy het weggestap van daardie bloedbevlekte dennenaalde. Haar bene was nat, want sy het beheer oor haar blaas verloor. Dit was effens branderig.

      Vorentoe. Verder deur die bos, weg van die wolf se skuilplek.

      Toe sy uiteindelik deur die bougainvilleas druk, het die dorings haar gekrap. Maar sy het nie omgegee nie, sy moes net wegkom van die moordtoneel. Die dogtertjie het blindelings aanhou loop.

      Skielik was die waterval voor haar.

      Sy het al daarvan gehoor, maar dit nog nooit gesien nie. Haar ouers het haar altyd daarteen gewaarsku, want hulle was bang sy sou in die water beland.

      Die waterval was nie so hoog nie. En doer bo, op ’n rots, was daar ’n figuur. ’n Lang, maer man met ’n bruingebrande lyf en woeste hare. Hy het ’n byl vasgehou.

      Die houtkapper – dit was die man wat hout kap in die bos. Dis die geluid wat sy altyd hoor as sy van die huis af wegdwaal.

      Die seun was seker ’n jaar of drie ouer as sy. Dis reg, hy was nog nie ’n man nie, net ’n seun. Maar hy was mooi! En sterk ook, hy moes wees. Die sweet het geglim op sy kaal bolyf. Hy was baie aantrekliker as die houtkapper wat sy altyd in die prentjie by die storie van Rooikappie gesien het.

      Hy het daar gestaan soos ’n standbeeld wat uit vleis en been gekap is. Hy het stip na haar gekyk. Hy het die byl langs hom op die rots neergesit. Toe strek hy sy hande uit en duik.

      Sy lyf het ’n harde plonsgeluid gemaak toe hy die water tref. En daar langs die diep poel het sy staan en wag vir die seun om uit die dieptes te voorskyn te kom. Maar die poel het net so donker gebly. Sy kon nie beweeg nie. Die rimpelings het al bedaar, toe wag sy nog dat hy moet verskyn.

      Haar hart het vinnig geklop en vir die tweede keer het dit gevoel of sy alle beheer verloor.

      En toe: die kop bo die oppervlak, die snak na asem. Die donker, gitswart hare wat nat oor sy voorkop hang.

      Hy het uit die water geklim en na haar toe gestap. Dit het gevoel asof ’n prins na haar toe aankom. Hy het baie seker van homself gelyk.

      Hy het tot by haar geloop en sy het gedink dat hy mooier en sterker was as enige prins wat sy al in ’n storieboek gesien het.

      “Ek is Jan,” het hy gesê.

      Sy is geleer om nie met vreemdes te praat nie. Maar daar was iets in sy oë, iets in sy houding wat haar laat praat het. Sy hande het oop en toe gemaak asof dit na die byl soek wat hy daar bo op die rots gelos het.

      “Arista.” Sy het haar tweede naam gebruik omdat sy nog nooit van haar doopnaam gehou het nie. Sy is na haar ouma vernoem, en dit was vir haar ’n nare naam. Arista het na ’n prinses geklink.

      Jan