Tweegevreet. Zirk van den Berg
Читать онлайн книгу.
sy koffiekoppie en maak sy brandende oë toe. Die koffie is lou, bitter en swart.
“Weet jy wat die ergste is? Hierdie polospeler, hy weet nie eens daarvan nie. Hy het ons lewens verwoes en dit beteken vir hom niks meer as ’n bietjie bedgimnastiek nie, ’n paar minute se lekkerkry.”
“Het jy hom nooit ontmoet nie?”
“Ek ken sy naam, dis hier ingebrand.” Hy tik teen sy voorkop. “Eendag … eendag sal ek hom vertel wat hy gedoen het.”
Dit sal nie wees soos so pas nie, dink August. Hy sal die bliksem vertel van die druppels sweet op haar bewende bolip, van die lyding in haar oë, soos ’n vos in ’n slagyster, van elke spasma en gedempte kreet, die bloeding wat nie gestop kan word nie. Al die herinneringe wat hy nie kan verduur nie.
* * *
Volgens die brief wat Siegfried gekry het, vergesel Traudl haar pa op sy sakebesoek hierheen deels om na ’n foto te soek. In een van sy briewe aan haar het Manfred Eberhardt genoem dat hy een laat neem het, maar nie sy self of haar verloofde se familie het dit ooit gesien nie. Na alle waarskynlikheid sal haar soektog haar na Windhoek se enigste professionele fotograaf lei, en dit is dus die beste plek vir Siegfried om na haar te begin soek. As sy al daar was, sal Leimbach dalk weet waar om haar te kry. As sy nie daar was nie, kan Siegfried die foto kry en dit gebruik as ’n verskoning om na haar te soek. Daar is heelparty hotels in Windhoek waar sy en haar pa kan tuisgaan, en daar is altyd die moontlikheid dat hulle by vriende oorbly, en dit kan dalk ’n gejaag na wind wees. Maar as hy die foto in sy hand het, ’n doel bo en behalwe sentiment, sal hy minder verleë voel om rond te vra na haar.
Sekerlik sal niemand, nie eens haar pa, hom kan verkwalik dat hy haar so ’n guns doen nie, maak Siegfried homself wys toe hy op sy sending vertrek. Hy rek sy treë, maar voel nogtans dat hy stadig beweeg. Hy het daaraan gewoond geraak om te perd te reis. As jy loop, gaan soveel tyd verby en is jou vordering so gering. Dit gee hom egter tyd om meer aandag aan sy omgewing te gee. Die wit nedersetting in Windhoek is maar net vyftien jaar oud, en is nog skaars meer as ’n klompie verspreide geboue in ’n wye, golwende oopte tussen heuwels, maar in hierdie onherbergsame wêreld getuig die dorp se blote bestaan van ’n waagmoedige geloofsdaad. Siegfried wonder of dit ongeag die huidige optimisme nog oor ’n paar dekades sal bestaan. Die land se mense het glo baie jare gelede ’n nedersetting hier begin, maar dit het lank voor die Duitse besetting reeds ten gronde gegaan. Sal die geskiedenis hom herhaal?
Die fotograaf se ateljee is naby die stasie, in Bulowstrasse – ’n smal afgewitte gebou met ’n winkelvenster voor en woonkwartiere aan die agterkant. Die venster sê Otto Leimbach – Fotograf. Dit is ’n gereelde stopplek vir nuwe aankomelinge wat ’n foto van hulle wil kry om vir die familie by die huis te stuur.
Die fotograaf is aan die sing. Selfs van buite af kan Siegfried genoeg hoor om die gesang “Ehre sei Gott in der Höhe” te herken.
Siegfried stoot die deur oop. Die voorste vertrek se een hoek dien as ’n ateljee, met ’n stoel, hoë tafel met ’n potplant, en ’n swaar gordyn daaragter. Teen die kantmuur is die opgestopte kop van ’n Afrikanerbul met sy wydgestrekte horings – ’n opsie vir diegene wat ’n bietjie plaaslike kleur aan die foto wil gee. ’n Reeks voorbeeldfoto’s is in ’n vertoonkas langs die toonbank uitgestal, en agter die toonbank staan Leimbach self, ’n spekkerige man met geel hare wat soos gras groei. Siegfried het hom al vantevore gesien en, soos die meeste Duitsers in Suidwes-Afrika, het hy al dat die man sy foto neem – nie ’n portret nie, maar een van Lisbeth Kamke se troufoto’s.
Die deur se beweging trek ’n tou wat ’n klokkie lui, en Leimbach se gesig kraak in ’n glimlag nog voordat hy opkyk.
“En hoe kan ek vandag tot diens wees?”
“Ek soek na ’n vrou.” Die oomblik dat hy dit sê, is Siegfried spyt oor hoe dit uitgekom het. Die fotograaf se geslepe gryns maak dat hy dadelik byvoeg: “Sy is ’n besoeker uit Berlyn, op soek na ’n foto van haar verloofde wat dood is, ’n soldaat.”
“O.”
“Ek het gewonder of sy dalk reeds hier was, of jy haar gesien het.”
Die fotograaf stoot sy onderlip uit en skud sy kop. “Nee, ek sou dit onthou het.”
“Sou ’n mens so ’n foto kon kry? Dis seker al minstens ’n jaar vandat dit geneem is. Hou jy die negatiewe?”
“Met ’n bietjie inligting sal ek dit kan opsoek. Ek behoort dit te kan kry. Ek het ook gedrukte foto’s wat mense nooit kom haal het nie. ’n Paar van hulle is hier.” Hy wys na die vertoonkas. “Maar daar is te veel. Party is agter.”
Siegfried kyk na die foto’s in die vertoonkas, maar herken nie een van die manne nie. “Kan ek dalk na die ander foto’s kyk? Ek weet hoe hy lyk.”
“As jy wil. Maar dit kan ’n ruk vat, daar is nogal baie.”
“Wys my maar net waar dit is.”
Die fotograaf kyk na Siegfried se pak klere wat lyk of dit aan iemand anders moet behoort. “Dit sal iets kos.”
“Natuurlik. Ek sal betaal.”
Leimbach knik half agterdogtig. “Kom deur agtertoe.”
Siegfried volg hom in die gang af. Die eerste deur is dié van nog ’n ateljee, met die donkerkamer oorkant en verder aan ’n smal pakkamer, skaars wyer as die gang.
“Dis maar stowwerig hier. Die kissie daarso het die onopgeëisde foto’s. Jy het geen idee hoeveel geld ek al so verloor het nie.”
“Dis ’n bietjie donker hier …”
“Jy kan die kissie na die ander ateljee toe vat, dit het ’n dakvenster.”
Die klokkie lui, en Leimbach haas hom terug na die voorste kamer toe.
Alleen in die pakkamer voel Siegfried soos ’n kind wat in ’n solder losgelaat is. Sê nou hy ontdek iets interessants? Die smal vertrek het rakke aan weerskante. Die houers naaste aan die deur is duidelik gemerk – film en flitspoeier en donkerkamer-chemikalieë. Ou negatiewe in koeverte wat volgens datum gerangskik is. Hy vat die kissie met die foto’s en dra dit oor na die ateljee toe, waar die enigste meubels ’n bed onder ’n wit deken is, en ’n nagemaakte antieke pilaar. Watter soort onheilige foto’s Leimbach daar neem, kan hy hom net voorstel. Foto’s van skamel geklede swart nimfe doen die ronde onder die soldate, en hierdie pilaar lyk bekend. Hy weerstaan die versoeking om te veel daaroor te dink, gaan sit op die bed, en sit die kissie foto’s tussen sy enkels neer. Tyd om te begin soek.
Omtrent al die foto’s is van soldate, jong mans wat waardig en trots na die lens kyk asof dit God se oog is – dit is hoe hulle beoordeel wil word. Partykeer poseer twee van hulle saam, met die een wat staan en sy hand op sy makker se skouer hou. Heelparty hou gewere vas om te wys hulle is nie hier vir kinderspeletjies nie.
Siegfried wonder wat het van hierdie mans geword. Is hulle dood of het die lewe in die pad gekom van hulle voorneme om dié foto’s van hulleself op te eis? Het iets gebeur wat gemaak het dat hulle die mense afsweer wat hulle was toe die foto’s geneem is? In baie gevalle het Leimbach die betrokkenes se name agterop geskryf. Moeg van die opeenvolging van gesigte – dieselfde houdings, dieselfde uniforms, meermale dieselfde snorre – kom Siegfried op die gedagte om liewer na die name te kyk. Hy dop die stapel foto’s onderstebo en blaai vinnig daardeur, kyk net na die gesig as die foto naamloos is.
Name is so belangrik, dit is die banier waaronder jy optree. Hy wonder hoe anders hy dalk sou gewees het as hy ’n ander naam gehad het. Om die naam Siegfried te dra, dié van ’n befaamde ridder, plaas ’n sekere verantwoordelikheid op hom. Aangesien hy kennelik nie die fisieke eienskappe van so ’n held het nie, moes hy ander sterk punte ontwikkel, minder opsigtelikes.
Die vervelige proses van deur die foto’s blaai, bring wel ’n verrassing mee, ’n foto met die naam Stempsky agterop. Hy kan dit koop en sy kollega daarmee verras, dink Siegfried ingenome. Volgens die datum is die foto agttien maande gelede geneem – Februarie 1904. Hy dop dit om en tref nie sy kollega se gesig aan