Tweegevreet. Zirk van den Berg
Читать онлайн книгу.
wat aan weerskante opdoem.
Hy vorder goed en kry die eienaar van die losieshuis op Sperlingssteig, op die hoogte oos van die hoofstraat, nog voordat sy bed toe gaan. Hy reël gou-gou ’n kamer vir die nag en gaan versorg dan sy perd.
Blind in die een oog ofte nie, is die rydier wat die leër aan hom toegewys het ’n uithaler. Die perd is gewillig en gehard, nie vinnig nie, maar geseën met ’n besondere uithouvermoë. Die afgelope vier maande het Siegfried minstens tweeduisend kilometer op die dier se rug afgelê, dalk nog heelwat meer. Hy klop Zyklop op die wang en die dier druk sy neus teen sy skouer. Partykeer voel die perd na ’n uitvloeisel van hom, ’n bondel spiere tot sy beskikking om te vergoed vir sy eie skraalheid. Hy het Dudeck om na te luister, Stempsky om mee te praat, soms gesprekke met Lisbeth Kamke, en herinneringe aan ’n vrou vir wie hy briewe komponeer, maar in der waarheid is die perd sy beste vriend in hierdie land. Hulle het ’n fisieke band en op tye soos dié stort hy selfs sy hart teenoor die dier uit.
“Sy het gekom,” fluister hy in die opgeprikte oor. “Sy is hier.”
Dis net na tienuur toe Siegfried uiteindelik terug is in die kamer, met sy uniform uitgetrek en gereed om die kers dood te blaas. Hy strek sy tam ledemate op die sagte matras uit en sien uit na ’n salige nagrus. Dit is ’n ongewone luukse om alleen in ’n kamer te slaap, boonop op so ’n goeie matras. Hy is met vakansie, hoewel dit nog nie amptelik goedgekeur is nie. Môre sal hy gewone klere dra, van dié wat hy hier stoor. Sy pa het ’n trommel vol van sy besittings hierheen laat verskeep, moontlik in die hoop dat dit dan vir sy onderpresteerder van ’n seun makliker sal wees om liewer in Afrika aan te bly en nooit weer huis toe te kom nie.
Siegfried is nogal verbaas dat sy pa besluit het om hom te laat weet van Traudl Dehlinger se reis na Suidwes-Afrika. ’n Mens sou dink hy sou die hele gedoente met haar eerder in die doofpot wou stop. Die brief bevat nie slegs die nuus nie, maar selfs die datum wanneer sy en haar pa verwag om in Windhoek te wees. Die brief het omtrent so lank soos die reisigers gevat om die oseaan oor te steek, en teen die tyd dat Siegfried dit ontvang het, was dit al na hulle verwagte aankoms. Is die feit dat Traudl so ver gekom het om die herinneringe aan haar geliefde Manfred ter ruste te lê, veronderstel om vir hom ’n teken te wees, die finale bewys dat hy geen aanspraak op haar hart het nie?
Hy raak in Windhoek aan die slaap, maar die nag is pure Berlyn, vol drome van Traudl. Hy het al begin dink hy is nie meer daardie man nie, die een wat sy lewe daaraan gewy het om te smag na ’n meisie wat nie vir hom omgee nie. Destyds was sy gedagtes aan haar soos die blaaie van ’n geïllumineerde manuskrip, met hom as skriba. Hy kon eindeloos bladgoud en versierings bylas. Al die krulletjies en draaitjies het nie die blok teks in die middel van die bladsy, die feite van haar lewe, verander nie. Sy het hom gebruik soos wat ’n mens ’n sakdoek gebruik, iets om aan vas te hou terwyl jy huil. Hier in Suidwes-Afrika het hy ander redes gevind om te lewe, en ’n ander bestaanswyse. Hy het die punt bereik waar hy aan haar kan dink en haar naam kan sê sonder die ou onstuimigheid in sy bors.
Die briewe wat hy skryf en wat haar naam dra, het minder met haar te make as met homself, weet hy. Dit is maar net dat hy, by gebrek aan ’n nuwe doel in sy lewe, nog steeds vashou aan die idee van Traudl Dehlinger, wat soveel jare lank die paal was waarom die tent van sy bestaan gespan was. Wanneer hy die briewe skryf met haar naam boaan, wanneer hy neerpen wat gebeur het en wat hy dink, kry sy alledaagse bestaan ’n gewigtigheid wat hy nie andersins voel nie.
Wat sy pa ook al in gedagte gehad het, die nuus van Traudl se koms ontstig hom. Dit is asof die jong man wat hy in Berlyn was, weer in sy bors verrys, homself inwurm in sy kop en ledemate, en hy maak van reiter Bock, die Siegfried van Afrika, bloot ’n belangstellende toeskouer. Beteken die feit dat hy so maklik in sy ou manier van dink kan terugglip – dat alles wat sedert sy aankoms in Afrika gebeur het hom nie op ’n wesenlike manier verander het nie – dat ’n mens vir altyd opgesaal is met wie jy is, ondanks al jou pogings of enige ingrypende wedervaringe wat jy dink jou lewe verander het?
Hy wonder daaroor en slaap tussenin so rus-rus, totdat hy in die vroeë oggendure uit die bed van ongemaklike drome opstaan, vasbeslote om nooit weer daardie patetiese jongeling te wees nie. Dit is nog nie dagbreek nie, maar hy het genoeg daarvan gehad om te worstel met gedagtes wat soos vlieë aanhou om na dieselfde plek terug te keer.
Hy trek sy baadjie aan, maar dit sit so styf dat hy skaars die knope kan toekry; sy voorheen tingerige lyf het uitgesit vandat hy Afrika toe gekom het en nie meer aanhoudend siek is nie. Hy het darem sekerlik verander, dink hy – namate hy uiterlik uitgedy het, moes hy tog ook innerlik gegroei het. Waarom sou die vooruitsig om Traudl te sien hom dan so ontsenu? Is hy bang vir haar of vir hoe sy hom onthou?
Anderkant Klein Windhoek raak die lug ligter as die land en kan hy die gekartelde rand sien waar die een eindig en die ander begin. Hy staan met sy hande op die vensterbank, sy asem maak wolkies teen die glas wat byna dadelik verdamp. Dagbreek op die horison, naglug oorheen. Voëls word wakker. In daardie kort tussenspel waar die sterre verdof maar die son nog nie opgekom het nie, gaan hy buitentoe. Hy kan nie meer stilsit nie. ’n Hond kom snuif aan hom met ’n stert wat so woes swaai dat Siegfried bang is hy gaan omfoeter. Hy druk sy palm teen die dier se nat snoet en stoot hom weg. Hy loop onder bome deur met klein blaartjies en groot dorings. Hy weet die tuinhekkie kraak en druk dus sy hand op die pilaar en spring oor die heining. Hy verlekker hom nog steeds in die soepel krag van sy voorheen swak lyf. ’n Paar stowwerige treë, ’n spoelsloot wat die een of ander optimis gegrawe het – hy het nog nie reën in hierdie land gesien nie – en dan is hy in die straat. Gruis knars onder sy stewels.
Hy loop terwyl die lug al hoe ligter word. Hane kraai. Deur vensters sien hy hoe kerse en lampe opgesteek word. Ruik vuur. ’n Deur gaan oop en ’n stroom water skiet uit, ’n kom wat leeggemaak word. In een huis sing ’n vrou. Hy steek vas en luister, probeer die woorde uitmaak, maar besef dan dis nie Duits nie. Seker ’n huisbediende wat ontbyt maak. Dis asof sy kopvel saamtrek, sy hare rys, en dit is nie oor die byt in die oggendlug nie. Dit is een van die dinge omtrent hom wat vir seker verander het: Afrika, die skoonheid en verskrikking daarvan, het in sy hart gekruip. Met hierdie versekering dat sy twyfel oornag ongegrond was, hervat hy sy wandeling, nou seker dat Siegfried Bock nooit weer die jong man gaan wees wat hulle ’n paar maande gelede weggestuur het na ’n oorlog in ’n verafgeleë land nie. Op ’n manier het Traudl se pa gekry wat hy wou hê. Herr Dehlinger wou van sy dogter se onvanpaste vryer ontslae raak, het dalk gehoop dat Siegfried in die verte sou sterf. Toe hy hier aankom, het Siegfried verwag dat hy as ’n veranderde man huis toe sou gaan, maar sy idees was naïef, oor heldhaftigheid en verering. Die werklikheid is nie so eenvoudig nie. As hy ’n held geword het, is dit op klein skaal, ’n blote voortsetting van wat hy al sy lewe lank weet: dat as die omstandighede teen jou is, dit ’n heldedaad is net om deur elke dag te kom. Hy vind dat hy kan lewe sonder voortdurende verleentheid of die fantasieë wat hy voorheen nodig gehad het om dit draaglik te maak.
Daar is ’n man wat langs hom loop, besef hy, dit is nie die eggo’s van sy eie voetstappe wat hy hoor nie. ’n Reus aan sy linkerkant, effe uit pas met hom. Die man het ’n groot leersilinder aan ’n band oor sy skouer. Dit hang teen sy rug af soos ’n koker vir reusepyle. Hy dra ’n olyfgroen Tiroolse hoedjie en dun mosterdkleurige ferweelbaadjie. Sy manjifieke moestas is swart en dig, met ’n swierige krul. Sy ken lyk soos iets wat ’n skoenmaker kan gebruik, hoekig en hard.
“Lieflike oggend,” roffel sy metgesel. “Jy sou dit raakgesien het as jy nie so diep ingedagte was nie.” Die man lig sy hand na die horison toe – palm boontoe, sy vingers effe gesprei, asof hy in sy verbeelding ’n vrug wil pluk – en skud dit op die maat van sy woorde. “Ek kan nie glo hoe mooi dit alles is nie. Die lig …”
Siegfried kyk na wat die man sien, en stem saam, hoewel dit hom nie verbaas nie. Hy het dit immers al telkemale beleef.
“Nuut hier?”
“Net op besoek. Ek kan net nie hieroor kom nie, die skoonheid.”
“Dis nie almal wat dit so sien nie.”
“Ek het vanoggend uitgekom, ek wou die vroeë lig benut, myself iewers opstel, dit probeer vasvang.”
“Fotograaf?”
Die