Klikbek. Sidney Gilroy
Читать онлайн книгу.
om waar kaf uitgedroog op die lande staan. Beeste lê lui en herkou. Soms waag ’n langstertflap dit oor die pad. Op die horison wink die sandsteenkoppe van die Maluti’s, terwyl die valleie onderbreek word deur blikkiesdorpe, hutte, populierbome, kragdrade, aalwyne en windpompe. Van voor na agter en van regs na links is die uitsig grootliks dieselfde.
Sy gedagtes word sy geselskap. Die verklaring in die dossier is voltooi in ’n fyn, presiese handskrif deur Renate Wagenaar, vrou van die vermiste Tillman. Hy is laas die middag van Vrydag 6 Oktober op die familieplaas Onverwacht gesien, wat beteken hy word al vir tien dae vermis. Tillman was veronderstel om daardie aand in ’n hotel in Johannesburg te slaap, waar hy die Saterdag ’n landboukonferensie sou bywoon. Volgens Renate het hy nooit laat weet dat hy veilig gearriveer het nie. Sy het die volgende oggend die hotel geskakel en hulle het bevestig dat hy nooit ingeboek het nie. Die Sondagoggend het sy hom as vermis aangemeld.
Tillman se selfoon is af en die opsporingstoestel in sy viertrek wys geen sein nie. Sy voertuig is laas op die N5 net buite Senekal deur ’n spoedkamera afgeneem. Die verkeerskonstabel het hom probeer stop, maar hy het verbygejaag. Die insident is aangemeld. Sy bankkaarte word nie gebruik nie. Die man het soos ’n groot speld verdwyn.
Sollie se vinnige Google-soektog het bevestig dat Tillman Wagenaar welbekend is in die kontrei, en landwyd in die boeregemeenskap ook. Artikels oor hom en sy enorme plaas verskyn gereeld in Landbouweekblad. Hy is al twee keer bekroon as Boer van die Jaar, en hy word hoog geag deur die teelfederasies vir Afrikanerbeeste. ’n Onlangse foto van hom wys ’n aantreklike man in sy sestigs wat duidelik meestal in die son werk. Diep plooitjies keep langs sy oë en oor sy voorkop. Perfekte wit tande en krullerige grys hare. ’n Megaboer. ’n Suksesvolle man. ’n Ryk man.
In Bethlehem stop Sollie om brandstof in te gooi. By ’n kafee in Voortrekkerstraat kry hy nóg ’n vleispastei. Die sooibrand gaan hom opkeil.
Dis kort ná vyf toe hy uiteindelik die Rhynveld-afrit neem. Die pad verander in verkrummelde teer en daal effe in ’n vallei in. Die dorp word deur ’n spruit omarm; wilgers en bloekombome staan geëts teen die horison. Hy steek ’n smal brug oor en ry die eerste woonbuurt binne. Die erwe is groot en die meeste van die huise het ruim stoepe en sit ver agtertoe, versteek agter ogiesdraad- of betonheinings. Van die tuine is baie goed versorg, terwyl ander lyk asof die eienaar handdoek ingegooi het teen die ontembaarheid van die Vrystaatse veld. Onkruid, roosbome, kappertjies en wildemoerbeibome ding mee om oorlewing.
Die teerpad eindig stomp in grond en klippe. Sollie verminder spoed en maak die ruit oop. Daar is klam sweetkolle onder sy arms. Dis warm vir Oktober.
Die strate is wyd en die sypaadjies breed. Die dorp is nog kenmerkend van die ou bedeling: Afrikaanse vanne pryk op die randstene verbleik deur die son. Daar loop ’n stuk of ses beeste in die pad, ’n tuinwerker met ’n hark oor sy skouer en ’n bejaarde dame wat aan ’n loopraam klou. Almal staar hom aan.
Verder is die dorp stil; dis net die motorbande wat oor die gruis knars en die sonbesies wat in sy ore gons. Die woonbuurt eindig so vinnig as wat dit begin het en hy bevind hom in ’n besonder wye straat. Kerkstraat, lees hy die naam in die verbygaan. Hoe dan anders?
Die hoofstraat eindig voorspelbaar voor ’n kerktoring, die tipe waarin ’n bronsklok soos ’n reusagtige peer hang. ’n Vertakking in die straat vloei om die kerk, loshande die grootste struktuur in die dorp. ’n Entjie verder lê ’n tennisbaan in die son en bak. Die res van die dorp bestaan uit nog vaal huise, ’n vulstasie met een petrol- en een dieselpomp, ’n geboutjie wat lyk na ’n drankwinkel, ’n klerewinkel, ’n skryfbehoeftewinkel wat ook kontantlenings adverteer en daarnaas ’n algemene handelaar.
Hier, waar ook ’n OTM is, is daar meer beweging. Mense loop by die winkels in en uit, of staan op die sypaadjies en gesels. Die klandisie is oorwegend swart, maar selfs hulle kyk Sollie aan asof hy uit die buitenste ruim geland het.
Om die draai verskyn ’n groen gebou met hoekstene van sandsteen en verdonkerde ruite. Die Rhynveld Hotel. Hy druk die Corolla se neus by die naaste parkering in. Sy kar is die enigste een daar.
Die groot lokaal waarop die hotel se swaaideure oopmaak, is leeg. Hy sit sy tas langs hom neer en wag geduldig voor die donkerhoutlessenaar waarop ’n kennisgewing gaste vra om hulleself aan te meld. Aan wie nogal? wonder hy.
Dis koel hier binne en in die lug talm ’n kosreuk. Hy besef hoe honger hy is. Dalk kan hy vinnig gaan stort en nog betyds wees vir aandete.
Hy wag. Niemand verskyn nie.
Die hotel het duidelik beter dae geken. Die staalplafon is hoog en die vloer kom uit ’n era toe teëls nog nie bestaan het nie: donkerhoutblokkies wat blink onder voosgetrapte matte. Regs van die lessenaar staan vier lae leunstoele met geskifte oortreksels, met langsaan kanttafeltjies van rottang. Teen die muur hang ’n yslike geraamde kaart uit ’n vroeër tyd en portrette van mans in donker klere wat stroef na hom staar. Hulle het opkrulsnorre en vertoon jaggewere wat hulle soos spiese vashou. Almal dra hoedens.
Toe ’n stofsuier in die verte begin raas, besluit hy om na iemand te gaan soek. Die ontvangsvertrek lei na ’n gang wat na pyptabak ruik. Aan die onderpunt hang twee deure aan ’n ovaalvormige ingang. Dit lyk soos ’n kroeg uit ’n cowboyfliek. Binne speel musiek en murmureer diep baritonstemme.
Hy loop nader aan die deure, maar ’n stem stuit hom.
“Kan ek help?”
Toe hy omkyk, deins die vrou effe terug. Die letsel, besef hy.
“Wat soek jy?” Die tenger figuur staan met haar hande in vuiste gebal, muisvaal hare en ’n kwaai uitdrukking op die gesig.
“Ek is jammer,” glimlag Sollie. “Die ontvangs was leeg. Ek het vroeër vandag geskakel. Oor ’n k-k-kamer?”
Sy frons vir hom. “Werklik?”
Hy volg haar terug na die lessenaar. Sy trek ’n dik boek uit ’n laai.
“Het jy bespreek?” vra sy kortaf.
“Nee, jy’t gesê dat julle baie plek het. R850 per nag, ontbyt en aandete ingesluit.”
“Is jy seker dat jy met my gepraat het?”
“Is hier ’n ander dame wat julle telefoon beantwoord?”
“Nee. Ek kan net nie onthou dat jy geskakel het nie. Het jy jou naam en volle besonderhede gegee?”
“Ek k-k-kan nie nou onthou nie. Ek was h-h-haastig.” Hy verskuif sy voete, gryp na sy tas toe dit omkantel. “Ek sal k-k-kontant betaal.”
“Ek sal kyk of ons plek het.”
Sy soek kamtig deur die bladsye, maar van waar hy staan, kan hy sien dat daar geen inskrywings is nie.
“Jammer, ons is vol.” Sy klap die boek toe.
“Ekskuus?” sê hy oorbluf.
“Ons is vol. Jy moes vooraf betaal het.”
“Is jy s-s-seker?” stamel hy.
“Ja. Geen plek vir die volgende week nie, jammer.”
Hy staan soos ’n swaap met sy tas in die hand. Mejuffrou Muis kruis haar arms en kyk hom uitdagend aan. Hy besef wat sy verwag: hy moet waai. Hy is nie welkom in hierdie hotel nie.
Hy voel hoe dit van sy borskas af warm word, in sy nek op. “Kan ek met die bestuurder praat, asseblief? Ek kan duidelik sien dat julle nie ander gaste het nie. Die parkeerarea is leeg.”
“Kan jy nie lees nie?” Sy wys na die kennisgewing bo die ingang. Die woorde is in sierskrif: Toegang voorbehou.
Hy bewe só dat hy skaars sy identiteitsdokument kan uitkry. “Ek is van die polisie. Kyk!”
Sy wuif sy hand weg. “Meneer, asseblief. Ons het nie plek nie. Hoeveel keer moet ek dit nóg vir jou sê? Ek moet jou nou vra om te loop.”
“Waar is jou bestuurder?”
“Ék is die bestuurder.” Sy roep na die kroeg toe: “Sakkie!